Kỹ năng thuyết trình không chỉ nằm trong những buổi học kỹ năng hay các bài tập đứng trước lớp. Thực tế, sự tự tin khi nói chuyện, khả năng diễn đạt mạch lạc và thuyết phục người khác được hình thành và bồi đắp từng ngày, qua những khoảnh khắc rất đời thường trong cuộc sống của trẻ.
Đó là khi trẻ được lắng nghe bởi cha mẹ, khi mạnh dạn kể một câu chuyện với bạn bè, hay khi chia sẻ suy nghĩ trong bữa cơm gia đình. Những cơ hội nhỏ ấy, nếu được khuyến khích đúng cách, sẽ trở thành bệ phóng quan trọng giúp trẻ rèn luyện kỹ năng thuyết trình một cách tự nhiên và hiệu quả.
Thuyết trình không phải chỉ là “phát biểu trước đám đông”
Khi nói đến rèn luyện kỹ năng thuyết trình cho trẻ, nhiều phụ huynh nghĩ ngay đến việc đứng trên sân khấu, cầm micro và nói trước hàng chục người. Nhưng thực ra, thuyết trình bắt đầu từ những điều rất gần gũi:
- Khi trẻ kể lại một câu chuyện ở trường cho ba mẹ nghe
- Khi trẻ trình bày suy nghĩ, quan điểm trong một cuộc trò chuyện gia đình
- Khi trẻ giải thích ý tưởng trong một trò chơi cùng bạn bè
- Khi trẻ diễn đạt mong muốn của mình một cách rõ ràng, tự tin
Đó chính là những lần trẻ thực hành thuyết trình trong môi trường an toàn, gần gũi và có nhiều sự hỗ trợ – môi trường quan trọng để trẻ dần dần mở lòng và phát triển khả năng giao tiếp tự nhiên.
Cơ hội thực hành kỹ năng thuyết trình có mặt trong từng khoảnh khắc
1. Bữa ăn gia đình – nơi trẻ có thể “lên tiếng”
Một bữa ăn không chỉ là thời gian để nạp năng lượng, mà còn là không gian giao tiếp quý giá giữa các thành viên. Ba mẹ có thể gợi mở bằng những câu hỏi như:
- “Hôm nay con thấy điều gì thú vị ở lớp?”
- “Nếu con là giáo viên, con sẽ dạy bài học đó thế nào?”
- “Con nghĩ thế nào về câu chuyện vừa xem trên TV?”
Lưu ý: Đừng vội sửa sai hay chen lời – hãy để trẻ tự do diễn đạt, khuyến khích con suy nghĩ và nói ra quan điểm cá nhân.
2. Mỗi lần kể chuyện – một lần luyện nói
Trẻ nhỏ thường thích kể chuyện, dù có khi lặp đi lặp lại một câu chuyện đến vài lần. Đây là cơ hội để trẻ học cách sắp xếp câu chuyện theo trình tự, lựa chọn ngôn ngữ phù hợp, và diễn đạt sao cho người nghe hứng thú.
Ba mẹ có thể hỗ trợ bằng cách:
- Đặt thêm câu hỏi gợi mở (“Sau đó thì sao?”, “Nhân vật đó làm gì tiếp?”)
- Khuyến khích trẻ kể lại bằng cách thêm hành động, biểu cảm
- Gợi ý con dùng ánh mắt, giọng nói khác nhau khi kể đến đoạn cao trào
3. Giao tiếp với bạn bè – rèn sự linh hoạt và chủ động
Trong các buổi chơi nhóm, trẻ thường nảy sinh tranh luận, bất đồng hoặc cần thuyết phục bạn làm theo ý mình. Đó chính là “sân khấu tự nhiên” để trẻ thực hành tư duy phản biện, xử lý tình huống và trình bày quan điểm.
Ba mẹ có thể giúp con chuẩn bị những mẫu câu như:
- “Theo con thì chúng ta nên…”
- “Ý con là… nhưng bạn có thể góp ý thêm không?”
- “Chúng ta có thể làm thử cách này xem sao…”
Việc rèn thói quen nói rõ ràng, có lý lẽ từ sớm sẽ giúp trẻ tự tin trong cả học tập và giao tiếp xã hội sau này.
Tạo môi trường “được nói – được lắng nghe” cho trẻ mỗi ngày
Dù có tham gia khóa học kỹ năng thuyết trình chuyên sâu hay không, một môi trường giao tiếp tích cực và không phán xét ở nhà là yếu tố quyết định để trẻ phát triển kỹ năng này một cách bền vững.
Gợi ý dành cho ba mẹ:
- Luôn thể hiện sự lắng nghe chân thành, không cắt ngang khi con đang nói
- Đặt câu hỏi gợi mở thay vì hỏi “có/không”
- Tránh chê bai cách con nói – hãy góp ý nhẹ nhàng, xây dựng
- Ghi nhận những lần con diễn đạt tốt: “Con giải thích rất dễ hiểu đó!”
Kết hợp giữa học kỹ thuật – và luyện thói quen từ đời sống
Khóa học “Kỹ năng thuyết trình – Tỏa sáng tự nhiên” là nơi giúp trẻ hiểu kỹ thuật thuyết trình, luyện cách lên dàn ý, điều chỉnh giọng nói, ngôn ngữ cơ thể… Nhưng để thành thạo, trẻ cần được áp dụng thường xuyên trong môi trường sống hàng ngày.
Sự kết hợp giữa học chuyên sâu và luyện tập tự nhiên chính là chìa khóa giúp trẻ:
- Diễn đạt mạch lạc mà không gò bó
- Biết nói đúng lúc, đúng cách
- Trở thành người tự tin và có ảnh hưởng trong giao tiếp
Thuyết trình – là quá trình, không phải kết quả trong một sớm một chiều
Hãy bắt đầu từ những điều nhỏ: cho con kể chuyện, để con giải thích ý tưởng, lắng nghe mà không cắt lời, tôn trọng cảm xúc con muốn thể hiện.
Dần dần, bạn sẽ thấy con trở nên mạnh dạn hơn, tự tin hơn, và chủ động trong giao tiếp hơn bao giờ hết.
Thuyết trình không chỉ là một kỹ năng – mà là cách trẻ thể hiện “tôi là ai”.
Hãy cùng con rèn luyện điều đó từ những cuộc trò chuyện hằng ngày giản dị nhất.